
Yapılan araştırma, yapay zekâ tabanlı web tarayıcılarının geleneksel arama motorları karşısında giderek güç kazandığını ve bu durumun, web sitelerinin içeriklerini nasıl optimize etmeleri gerektiğini yeniden şekillendirdiğini ortaya koyuyor.
Yapay Zekâ Tarayıcıları Trafiğin %28’ini Oluşturuyor
Yapay Zekâ Tarayıcıları, Googlebot Trafiğinin %28’ini Oluşturuyor, Araştırma Sonuçları Gösteriyor
- Yapay Zekâ botları, web taraması alanında önemli oyuncular hâline geliyor.
- Web siteleri, yapay zekâ tarayıcıları için yeni optimizasyon stratejileri benimsemeli.
- SEO’nun geleceği, hem arama motorlarını hem de yapay zekâ botlarını hesaba katmayı gerektirecek.
Yapay Zekâ Tarayıcılarına Dair Temel Bulgular
Vercel’in ağı ve çeşitli web mimarileri üzerindeki trafik kalıplarını inceleyen analiz, yapay zekâ tabanlı tarayıcıların bazı önemli özelliklerini ortaya koydu:
- Önde gelen yapay zekâ tarayıcıları JavaScript’i render etmez, ancak JavaScript dosyalarını çeker.
- Yapay zekâ tarayıcıları genellikle verimsiz çalışır; ChatGPT ve Claude, gerçekleştirdikleri isteklerin %34’ten fazlasını 404 sayfaları için harcar.
- Bu tarayıcıların odaklandığı içerik türü farklılık gösterir. ChatGPT daha çok HTML’ye öncelik verir (%57,7), Claude ise ağırlıklı olarak görsellerle ilgilenir (%35,17).
Coğrafi Dağılım
Birden fazla bölgeden faaliyet gösteren geleneksel arama motorlarının aksine, yapay zekâ tarayıcıları hâlihazırda ABD merkezli bir konumda bulunuyor:
- ChatGPT, Des Moines (Iowa) ve Phoenix (Arizona) konumlarından faaliyet gösteriyor.
- Claude ise Columbus (Ohio) konumundan faaliyet gösteriyor.
Web Almanac Korelasyonu
Bu bulgular, Web Almanac’in SEO bölümünde paylaşılan verilerle örtüşüyor ve yapay zekâ tarayıcılarının artan varlığına işaret ediyor.
Rapora göre, web siteleri artık robots.txt dosyalarını kullanarak yapay zekâ botları için hangi içeriklerin taranıp taranamayacağına dair kurallar belirliyor.
En çok bahsedilen bot GPTBot, incelenen mobil sitelerin %2,7’sinde karşımıza çıkıyor. Dil modelleri için eğitim verisi toplamada sıkça kullanılan Common Crawl botu da raporda öne çıkan bir başka örnek.
Her iki rapor da web sitesi sahiplerinin, yapay zekâ tarayıcılarının davranış biçimlerine uyum sağlaması gerektiğini vurguluyor.

Yapay Zekâ Tarayıcıları İçin 3 Optimizasyon Yöntemi
Vercel ve Web Almanac tarafından paylaşılan son verilere dayanarak, yapay zekâ tarayıcılarına uyum sağlamak adına uygulanabilecek üç yöntem şunlardır:
1. Sunucu Taraflı Render (Server-Side Rendering)
Yapay zekâ tarayıcıları JavaScript’i çalıştırmaz. Bu da istemci tarafında (client-side) render edilen içeriğin görünmez kalabileceği anlamına gelir.
Önerilen adımlar:
- Kritik içerik için sunucu taraflı render uygulayın.
- Ana içerik, meta bilgileri ve gezinme yapılarının ilk HTML çıktısında mevcut olduğundan emin olun.
- Mümkün olduğunda statik site oluşturma (static site generation) veya artımlı statik yenileme (incremental static regeneration) yöntemlerini kullanın.
2. İçerik Yapısı ve Sunumu
Vercel’in verileri, yapay zekâ tarayıcılarının içerik türleri konusunda farklı tercihlere sahip olduğunu gösteriyor:
-
ChatGPT:
- HTML içeriğe öncelik veriyor (%57,70)
- İsteklerinin %11,50’sini JavaScript dosyalarına harcıyor
-
Claude:
- Yoğun biçimde görsellere odaklanıyor (%35,17)
- İsteklerinin %23,84’ünü JavaScript dosyaları için kullanıyor
Optimizasyon Önerileri:
- HTML içeriğinizi net ve anlamlı bir şekilde (semantik) yapılandırın
- Görsel sunumunu ve meta verilerini optimize edin
- Görseller için açıklayıcı alt metin (alt text) kullanın
- Uygun başlık hiyerarşisini (header hierarchy) uygulayın
3. Teknik Hususlar
Yapay zekâ tarayıcılarının yüksek 404 oranları, şu teknik noktaları öncelikli olarak göz önünde bulundurmanız gerektiğini gösteriyor:
- Güncel site haritalarını (sitemaps) muhafaza edin
- Doğru yönlendirme zincirlerini (redirect chains) uygulayın
- Tutarlı URL yapılarını kullanın
- 404 hatalarını düzenli olarak denetleyin
İleriye Dönük
Arama pazarlamacıları için mesaj net: Yapay zekâ sohbet botları, web tarama alanında yeni bir güç hâline geliyor ve sitelerin SEO stratejilerini buna göre uyarlaması gerekiyor.
Her ne kadar yapay zekâ botları şu anda çoğunlukla önbelleğe alınmış veya eski bilgilere dayansa da, tüm internetten taze içerik analiz etme kapasiteleri zamanla artacaktır.
Bu doğrultuda, sunucu taraflı render, temiz URL yapıları ve güncel site haritaları kullanarak içeriğinizin taranmasını ve dizine eklenmesini kolaylaştırabilirsiniz.